Ik zie veel vrouwen in mijn praktijk die te maken hebben met klachten door de perimenopauze. Wat me elke keer weer opvalt, is dat stress bijna altijd een grote rol speelt. Of het nu stress is van werk, gezin, of andere verantwoordelijkheden, het lijkt wel alsof iedereen tegenwoordig chronisch gestrest is. En die stress brengt je hormonale balans behoorlijk in de war.
Waarom stress alles overneemt
Wat stress met je lichaam doet (en je hormonen)
Stress is iets waar we allemaal mee te maken hebben, maar als je in de perimenopauze zit, heeft het een extra grote impact. Als je lichaam in overlevingsmodus gaat, worden stresshormonen zoals cortisol aangemaakt. Dit is op zich handig in gevaarlijke situaties, maar in het dagelijks leven brengt het je hormoonbalans in de war. Stress krijgt voorrang boven alles – je spijsvertering, je slaap, en helaas ook je vrouwelijke hormonen.
Kort versus chronisch: waarom lange periodes van stress schadelijk zijn
Kortdurende stress kan je lichaam prima aan. Denk aan een incidentele deadline of ineens moeten remmen op de snelweg. Maar als stress chronisch wordt, staat je lichaam constant in de ‘aan’ stand. Je lichaam krijgt geen tijd om te herstellen, en dat is waar de problemen beginnen. Je raakt uitgeput en je hormoonbalans raakt verstoord, wat je nog gevoeliger maakt voor de symptomen van de perimenopauze.
Sloophormonen: hoe stress je hormonen in de war brengt
Ik noem stresshormonen vaak ‘sloophormonen’. Als ze constant actief zijn, breken ze letterlijk je lichaam af omdat ze energie gebruiken die er eigenlijk niet is. Ze zorgen ervoor dat je niet goed herstelt en je vrouwelijke hormonen zoals oestrogeen en progesteron raken uit balans. Dit kan klachten zoals stemmingswisselingen, vermoeidheid en slaapproblemen verergeren.
Perimenopauze: hormonen en stress in een vicieuze cirkel
Waarom dalende hormoonlevels stress veroorzaken
Tijdens de perimenopauze beginnen je hormonen flink te schommelen. Oestrogeen en progesteron dalen, wat zorgt voor allerlei fysieke en emotionele symptomen. Wat veel vrouwen echter niet weten, is dat deze hormonale veranderingen zelf ook stressreacties in je lichaam kunnen triggeren. Je lichaam is aan het zoeken naar een nieuwe balans, en dat gaat vaak gepaard met meer stresshormonen.
De impact van chronische stress tijdens de perimenopauze
Wanneer je stresshormonen continu hoog zijn, krijgen andere systemen in je lichaam minder aandacht. Je spijsvertering, slaap en zelfs je immuunsysteem lijden eronder. Je voelt je vaak moe, hebt last van stemmingswisselingen en komt moeilijk tot rust. En dit alles wordt nog eens versterkt door de hormonale schommelingen van de perimenopauze.
Hoe stress je lichaam uitput en je hormonale balans verstoort
Chronische stress is als een sluipmoordenaar voor je lichaam en hormoonbalans. Je lichaam werkt hard om je stressniveau onder controle te houden, maar dit gaat ten koste van andere processen. Hierdoor raak je uitgeput en verliest je lichaam de capaciteit om te herstellen. Het gevolg? Een vicieuze cirkel waarin je hormonen nog verder uit balans raken, terwijl je steeds minder energie hebt om je dagelijkse leven vol te houden.
Tips om stress te verlagen
Stress tegengaan is altijd makkelijker gezegd dan gedaan in ons hectische leven vol prikkels en verantwoordelijkheden. Maar juist in de perimenopauze vind ik dat ontspanning bovenaan je prioriteitenlijstje moet staan als je je hormonen in balans wil brengen.
Stress tracken: Hoe herken je jouw stresspieken?
Vaak beseffen we pas dat we gestrest zijn als het al te laat is. Een van de eerste stappen is om je bewust te worden van je stresspatronen. Houd gedurende de dag bij wanneer je je gestrest voelt. Dit kan helpen om triggers te identificeren en op tijd in te grijpen. Zodra je deze momenten herkent, kun je een korte pauze inplannen om jezelf terug te brengen naar rust op een manier die bij jou past.
Voeding voor je zenuwstelsel: wat te eten om stress te verminderen
Je zenuwstelsel kan wel wat ondersteuning gebruiken als je continu gestrest bent. Magnesium is bijvoorbeeld een mineraal dat helpt om je spieren te ontspannen en je stressreactie te kalmeren. Voedingsmiddelen zoals groene bladgroenten, noten en zaden kunnen je hierin ondersteunen. Ook kruiden zoals ashwagandha staan bekend om hun vermogen om je stressniveau te verlagen. Goede voeding is belangrijk voor een sterk lichaam dat goed met stress om kan gaan. Slik niet zomaar allerlei soorten supplementen, maar laat je adviseren door een expert op dit gebied.
Ademwerk: een verborgen kracht voor ontspanning
Ademwerk is een van de meest effectieve manieren om je lichaam direct uit die ‘vecht-of-vlucht’-stand te halen. Ik werk hierbij samen met Maartje van Ewijk van The Breath Alchemy. Door je ademhaling bewust te sturen, kalmeer je je zenuwstelsel, waardoor je lichaam kan ontspannen. Dit werkt diep door en kan je hormonale balans ondersteunen.
Liefs, Heleen